Çocuklara tuvalet eğitimi vermenin özel bir yaşı yoktur. Bazı çocuklar 1824 aylar arasında buna hazır gibi görünürler; bazıları da 2 1/2 yaşına kadar hazır olmaz. Doğru zaman çocuğun fiziksel ve duygusal olarak hazır olmasına bağlıdır. Çocuğunuzu tuvalet eğitimi için, yemeye veya uyumaya zorladığınızdan daha fazla zorlayamazsınız. Bol miktarda zamana, anlayışa ve sabra ihtiyacınız olacaktır. Çok ufak gelişmeleri bile cesaretlendirin; ceza veya zorlamadan kaçının ve işi mümkün olduğunca eğlenceli bir hale getirin.
Çok fazla üzerine düşerek, aşırı kızgınlık veya rahatsızlık göstermekten kaçının. Bu, çocuğunuzun tuvalet kullanmaya karşı gösterdiği geçici direnci daha büyük bir problem haline getirir. Çocuğunuz bağımsız olmak için mücadele vermektedir. Çocuğunuza tuvalet kullanmanın basamaklarını gösterin ve bunları yapmayı veya reddetmeyi kendisine bırakın. Direnç gösterme veya iletişim eksikliği ile ilgili belirtiler ortaya çıkar çıkmaz eğitime son verin. Başarı, eğitimin çocuğun adımlarına ve ilgi düzeyine uygun yapılmasına bağlıdır.
Eğitime çocuğun 2. doğum gününden sonra başlandığında, işlem genellikle 4 ay sürer. Çocukların çoğu, eğitime ne zaman başlanmış olunursa olsun, 2 1/2 yaşlarında fazla güven vermezler. Çocuğu kaka yapmaya alıştırmak, çişe alıştırmaktan daha kolaydır. Çünkü çocuklar günde 12 kez kaka, 810 kez çiş yaparlar. Ayrıca çocuğun kakasının geldiğini gösteren belirtileri görmek ve oturağa oturtmak daha kolaydır. İdrar yapmak bazı çocuklara hissetmek ve oturağa yetişebilmek açısından daha düzensiz, çabuk ve zor gelir. Ancak pek çok çocuk kakasından önce idrarını kontrol edebilir. Her iki şekilde de, çocuğunuzun yolunu izleyin.
Çocuğunuz bezinin ıslak olduğunu anlayamadıkça tuvalet eğitimine başlayamazsınız. Bundan sonra, tuvaleti başarı ile kullanabilmek için, çocuğun idrar yapma hissini tanıması gerekir.
Eğer çocuğunuzda aşağıdaki özellikler varsa tuvalet eğitimi için hazır demektir:
- Gün boyunca en az 2 saat kuru kalıyorsa veya uykudan kuru uyanıyorsa,
- Kakası düzenliyse ve önceden tahmin edilebiliyorsa,
- Kakası veya çişi geldiğinde duruşu, yüz hareketleri veya sözleri değişiyorsa,
- Basit emirleri yerine getiriyorsa,
- Banyoya giderek çok az yardım ile giyinip soyunuyorsa,
- Bezi ıslak olduğunda rahatsız görünüyorsa ve değiştirilmesini istiyorsa,
- Bezinin ıslandığını haber veriyorsa,
- Oturağını veya tuvaleti kullanmak istiyorsa,
- Büyük çocuk iç çamaşırı giymek istiyorsa.
Kaka ve çiş eğitimini basit yollarla verin. Eğitime başlamadan önce, çocuğa vücut parçalarının adlarını, çiş ve idrar yapma ile ilgili sözcükleri öğretin. Arkadaşlarınız, komşularınız, çocuğunuza bakan diğer kişiler ve öğretmenleri de bazı şeyler duyacağından kelimeleri dikkatli seçin. Çocuğunuzun ve diğerlerinin aklını karıştıracak, utandıracak, çirkin sözcüklerden kaçının. “Kirli”, “yaramaz” veya “pis” gibi negatif sözler çocuğunuzu utandırabilir.
Çişi veya kakası geldiğinde size haber vermesi için çocuğunuzu cesaretlendirin. (Erkek çocuklar başlangıçta oturarak çiş yapmasını öğrenebilirler.)
Çocuğunuz kaka yapmadan önce homurdanabilir, bazı sesler çıkarabilir veya oyununa ara verebilir. Yüzü kırmızılaşır. Bu belirtilerin kaka ile ilgili olduğunu kendisine anlatın; bu dönem oturağı denemek için uygundur. Oturağı çocuğun odasına veya gün boyunca en fazla vakit geçirdiği yere koyun. Uygun yere koymak onun bunu hatırlamasına yardımcı olur ve oyun oynamasını çok fazla engellemez.
Eğitim döneminde, çocuğunuzun giysileri kolay giyilip çıkarılabilir olmalıdır. Oturakta başarılı olduktan sonra bez kullanmayı bırakın. Çocuğa atılabilir pantolonlardan giydirin veya altını açık gezdirin. Bazı çocuklar için atılabilir pantolonlar pamuklulara göre pek uygun olmayabilir; bez varmış izlenimi verebilir. Çocuğunuz başarılı olduktan sonra, onu övün ve cesaretlendirin. Ancak çok fazla övgü de çocuğun dikkatinin azalmasına yol açar. Bazı çocuklar sifonu çekmenizi seyretmek isteyebilir. Bazılan da sifonu kendileri çekmek isteyebilirler. Bazıları artık malzemenin kendilerinden uzaklaştıktan sonra nereye gittiğini merak eder. Kız çocuğunuza daima önden arkaya doğru tek bir hareketle (öne arkaya hareketlerle değil) temizlenmesini öğretin. Bu çok önemlidir; çünkü kızlarda üriner açıklık anüse çok yakındır ve bu nedenle bakteriler idrar yollarına kolayca girerek enfeksiyona yol açabilir.
Çiş kazaları ile ilgili olarak hazırlıklı olun ancak bunlar için çocuğunuzu cezalandırmayın veya azarlamayın. Gün boyunca bazı kazaların olması, çocuğunuzun denediğini gösterir. Ancak oturaktan kalktıktan sonra sürekli kazaların devam etmesi tam olarak hazır olmadığının göstergesidir.
Tuvalet eğitimi sırasında, çocuğunuza oturağı her saat başı kullanmasını hatırlatın. Küçük çocuklar için, oturaklı sandalyeye oturmak normal tuvalete oturmaktan daha kolaydır. Çünkü, ayakları yere değer ve bu da ona güven verir.
Çocuğunuz mesanesini ve bağırsaklarını kontrol eden kasları gevşetmenin yollarını öğrenmek için biraz daha zamana ihtiyaç duyabilir. Çocuğunuz oturağa oturmak için endişeli ve dirençli görünüyorsa veya çok fazla kaza oluyorsa, eğitimi bir süre için erteleyin.
Bazı çocuklar zorlamaya karşı direnç göstermek için kakalarını ertelerler ve bu da kabızlığa yol açar. Kaka iyice büyür, sertleşir ve çıkarken ağrı verir. Bu olay çocuğun oturak kullanmasını daha da güçleştirir. Kabızlığı önlemek için, çocuğunuza uygun miktarda lif içeren besleyici besinler verin. Bunlar kakanın yumuşamasını ve kolayca geçmesini sağlar. Çocuğunuz kaka yaparken rahatsız görünüyorsa veya kakasında bir değişim fark ediyorsanız onu doktora götürün. Doktor önermedikçe, laksatif, fitil vermeyin veya lavman uygulamayın. Hasta olan veya hastanede yatan ya da diğer türde stresi olan çocuklarda (yeni bir kardeşin ayrılması veya aileye katılması) tuvalet eğitimi gerileyebilir. Eğitime yeniden başlamadan önce, bu durumun geçmesini bekleyin.
Bazı çocuklar 45 yaşına kadar gece boyunca kuru kalmazlar (ara uykulardan kuru kalktıkları ve gün boyunca en az 46 saat kuru kaldıkları halde) . Bilinmeyen nedenlerle, kızlar gece kuru kalmayı erkeklere göre daha hızlı öğrenirler. Fiziksel olarak hazır olmadan önce, çocuğunuzun gece kuru kalmasını beklemeyin. Uyku sırasında mesanenin kontrolü, mesaneden beyne giden sinyallerle gerçekleşir. Bu otomatik sinyal sistemi gelişmedikçe çocuğun gece kuru kalması mümkün olmaz. Birçok hafta üst üste sabahları kuru kalkmadıkça, çocuğunuzu geceleri bezlemeye devam edin.
Çocuğunuz oturaktan normal tuvalete geçmeye hazır olduğunda size haber verir. Çocuğunuzun boyunun tuvalete oturmaya uygun olduğundan emin olun veya tuvaletin önüne güvenli bir tabure koyun ve çocuğunuza inip çıkma egzersizleri yaptırın. Kardeşinin veya diğer insanların tuvaleti kullandıklarını gösterin. Sizin de tuvaleti kullandığınızı görsün. Çocuğunuz tuvalette otururken, sifonu çekmeyin; çünkü çocuğu korkutabilir. Tuvalet kâğıdı parçalarının üzerine sifonu çekerek çocuğu önce akan suya ve tuvaletten uzaklaşan şeylere bakmaya alıştırın.
