Yanıklar birçoğumuzun başına gelen/gelebilecek bir şeydir. Kimi zaman kaynar su dökülür, çay dökülür, aleve maruz kalınır, yaz aylarında güneş yanığı oluşur… Yani genelde dikkatsizlik ve tedbirsizlik sonucu olsa da istenmeyen olayların sonucunda da olmaktadır (yangın vs).
Yanık vakaları acil servislere en çok başvuru sebepleri arasında yerini alıyor. Yanık için halk arasında akla gelen ilk şeyler ise; yanık bölgeye buz koymak, yoğurt ve diş macunu sürmek… Ancak bu yöntemler bazı uzmanlar tarafından yanlış bulunuyor. Bu tür uygulamanın yanık bölgenin daha da kötüleşmesini sağladığı vurgulanıyor.
Aslında yapılması gereken ilk şey; yanık bölgenin 15 dakika su altında soğutulması. Bu sayede yanık hem daha derine ilerleyemiyor hem de acı dindirilmiş oluyor.
Yanık sonrasında bir de vücudumuzda su kabarcıkları oluşuyor. Bu kabarcıkların ise asla patlatılmaması gerekiyor. Çünkü bu sıvıda yüksek miktarda protein bulunuyor ve derinin o kısmında sorunsuz iyileşmenin olması için büyük öneme sahip. Yani deriye son derece faydalı bir vücut tepkisi.
Diğer yandan yanık izleri bu tür durumlarda düşünülen bir şey. Bu tür su kabarcıklarının patlatılması aslında yanık izi açısından belirleyici değildir. Yanık sonrası izin kalması, yanığın ne kadar derine gittiği ve iyileşme sürecindeki enfeksiyonlara bağlıdır. Bunun yanında kişinin cilt yapısı, güneşe maruz kalma ve ten rengi de bu etkenler arasındadır.
Diş macunu ve yoğurt sürmenin yaraya hiçbir faydası yoktur ve enfeksiyon riskini artırabilir. Yani sürülmemelidir. Buz koymak da sakıncalıdır. Çünkü buzun da yakıcı özelliği vardır. Aşırı soğuktan da yanık vakalarına rastalanmaktadır. Bu nedenle buz yaraya zarar veren bir yanlış yöntemdir. Normal ısıdaki çeşme suyunun altına yanık bölgeyi tutmak en iyisi olacaktır.
Yanma sonrasında üzerimizde bulunan giysiler kesinlikle aceleci bir şekilde çıkartılmamalıdır. Kıyafetiyle birlikte hemen musluk suyunun altına tututlamalıdır. Çünkü acele bir şekilde çıkarma sonucu derinin soyulmasına, oluşabilecek su kabarcıklarının dağılmasına sebep olabilecektir. Yanık olan yer iyice soğutulduktan sonra kıyafet çıkarılmalı ve temiz bir bezle örtülerek hastaneye gidilmelidir.
Ayrıca bir dipnot olarak; Acil serviste yanık bölgesine ilk müdahalede yüksek su içerikli özel yanık bezleri kullanılmaktadır. Bu yüksek su içerikli hidrojen örtüler, çok hızlı bir şekilde yanığı soğutup, acının geçmesini sağlamaktadır. Bu nedenle evlerde bulundurmakta fayda vardır.
