Lösemi (Kan Kanseri) Nedir?
Lösemi, kandaki akyuvarların kontrolsüz ve anormal çoğalması şeklinde beliren habis bir kan hastalığıdır. Halk arasında kan kanseri diye bilinir.
Çocukluk Döneminde Lösemi
Çocukluk döneminde kanser olayların bir çoğunu lösemi rahatsızlığı oluşturur ve birinci sıradadır. Lösemi 2 gruba ayrılır cinsine göre; ALL(Akut Lenfoblastik Lösemi) ve AML(Akut Myeloblastik Lösemi) olarak tanımlanan 2 grup görülür. Bu grupların kendi içlerinde de alt sınıfları tanımlanabilir. Ülkemizde her yıl 16 yaşın altında 1200-1500 sayıda yeni lösemili çocuk vakası bildirilmektedir.
Lösemi nedenleri henüz tam anlamıyla aydınlatılamamıştır. Lösemi her yaşta görülmektedir. En sık çocukluk döneminde 2 ve 5 yaşına kadar artmaktadır. 1 yaşının altında olan çocuklarda ve 10 yaşını geçmiş çocuklarda tedavi azalmaktadır.
Lösemi Belirtileri
Lösemi belirtileri fark ettiğiniz an zaman kaybetmeden hekime görünüp ve hastalık başlangıcı varsa bir an önce tedaviye başlamalısınız.
Çocuklar da lösemi belirtileri;
İştahsızlık yapar.
Kansızlık oluşur.
Kilo kaybı yaşanır.
Bacaklarda kemik ağrıları başlar.
Cilt altında bulunan kanamalar oluşur. (kırmızı noktalar veya morarmalar)
Burun ve diş eti kanamaları gerçekleşir.
Ateş basar.
Bunlar ilk gözlenen bulgulardır. Ayrıca yayıldığı organa ait belirtiler; baş ağrısı yapar, kusma meydana gelir, karın ağrısı gözlemlenir, görme bozuklukları sorunu da çıkar. Bu bulgularla müracaat edildiğinde kan hastalıkları uzmanları tarafından incelenerek çoğunlukla karaciğer ve dalak büyümesi, lenf bezlerinde genişleme, kanama bulguları tespit edilebilir.
Lösemi Tedavisi Nasıl Olur?
Tedaviye en başta genel durumun düzeltilmesi ile başlanır. Bu durumda kan veya kanın içindeki özel hücreler alınarak, Lösemili hastaya verilmesi, enfeksiyon mevcutsa gerekli çalışmaların yapılması, böbreklerin, karaciğerlerin ve kalbin kemoterapi ilaçları yan etkilerinden koruma önemleri alınması sağlığınız için çok önemlidir. Bir yandan da lösemiye yakalanmış kişiye en büyük tedavi yöntemi moraldir. Kim olursa olsun herkesin yanında olduğunu bilmesi onun için en hızlı tedavi sürecidir. Bu tedavi sürecinde her istediği yapılamıyorsa da, yapılabilecek her şeyin yapılması %85 e varan bir iyileştirme yöntemidir. Kesinlikle olumsuzluğa kapılıp, bunu ona belli etmemelisiniz. Tedavinin iyi geçeceğini düşünerek lösemiye yakalanmış kişinin yanında bulunarak tedavisinde katkı sağlamalısınız.
Löseminin İlk Tedavi Yöntemleri ve Esasları
Çok yüksek dozlarda, birbirinden farklı en az 6 çeşit ilacın 4-6 haftada damarından ve ağızdan verilmesidir. Burada amaç, blast adı verilen kötü huylu hücreleri yok etmektir.
Bu ilaçlar kötü huylu hücreleri yok ettiği gibi faydaları olan hücreleri de yok eder.
Bu nedenle oluşanlar;
Çocukların saçları dökülmekte
Ağız içerisinde yara
Bağırsaklarda yara
Halsizleştirmektedir.
Bu nedenlerle lösemili çocuklar kesinlikle havadan, sudan, mikrop almamak ve korunmak için maske takmalılardır. Bu görev en fazla ailelere düşmektedir. Çocuğa hastalığını açık ve en içten bir şekilde anlatılarak moralini yüksek tutmak önemlidir. Bir an önce iyileşip tekrar eskisi gibi olacağını anlatarak iyileşmesine yardımcı olması için ikna etmeniz gerekir.
Hastaneye Yatma Tedavisi
Hastalık kesin teşhis konulduktan sonra, çocuk aileden alınarak birkaç saat içinde hastaneye yatırılır. Bu durum çocuk için en zor aşamalarından birisidir. Bu nedenden dolayı aileden bir kişinin yanında kalması gerekir. En azından çocuk bu yeni ortama uyum sağlayana kadar kalmalıdır.
Çocuğun bu hastalığı bilmesi önemlidir. Bu durumu ailesin ve ya öğretmeni açıklamalıdır. Her şey normal gibi davranılmalı ve atlatacağı anlatılmalıdır. Kesinlikle acıma gibi davranışlarla yaklaşılmamalıdır, bu durum çocuğu olumsuz etkiler.
Lösemili Çocuğun Tedaviden Kesilmesi
Hastalık boyunca devam eden tedavi sürecinden en önemlisi de ilaç tedavisinin kesilmesidir. İlaç tedavisi 2-3 yıl sürer ve ilk 2 hafta ilaç verildikten sonra çocuk gözlemlenir. Yinelemelerin görülmemesi lösemili çocuğun iyileştiğinin sürecidir. Bu süreç gerçekleştikten sonra hastalığın tekrar çıkma olasılığı %20’dir. Bu süreçten sonra tam bir güven sağlanmasa da çocuk ve ailesi için ruhsal durumun daha iyi bir hale gelmesini sağlar.
Tedaviden kesildikten sonra aile ile konuşularak kaygılar söylenir. Lösemi tedavisi kesildikten sonra 3 yıl görülmemesi %99 hastanın iyileştiğinin göstergesidir. İyileştiği hiçbir zaman %100 emin olunmasa da, lösemi hastasının ergenlik dönemine bu hastalığı yendiği düşüncesi ile girmesini sağlar.
Lösemi Hastalığı Kendini Tekrarlarsa
Hastalıktan tam kurtulduktan sonra bu durumu kaldırmak gerçekten çok zor bir durumdur. İlk yakalanmasından belki de daha büyük bir moral bozukluğu yaşanabilir. İlk tekrarlanmasında tekrar iyileşme oranı yüksektir ve ilik nakli yapılması gerekebilir. Yine tekrar yinelemesi ümidi azaltabilir. Bu durumda kanser kemoterapisi (İlaç Tedavisi) sürdürülür. Bu dışında ağrıyı ve başka belirtileri azaltan tedavilere geçilebilir.
Başka bir yol ise çocuk kemoterapi den uzak kalarak, kalan yaşamını aile de geçirebilir fakat bu durum aile için çaresizliğe yol açabilir. Aileye çocuğun ölmesi riskini belli uzmanlar tarafından anlatılarak destek olunması gerekir. En azından son günleri ise ve artık tedavi karşılık vermiyorsa, aileye son günlerde destek sağlanarak huzur ortamı oluşturulabilir. Bu acı gerçek aileye kesinlikle suçluluk psikolojisi yapmamalıdır. Geçmişimizde çocuk ölümü çok olduğu gibi gününüzde aile çocukların ölmesine katlanamaz hale gelebilir. Kesinlikle destek almaları gerekir ve başka bir çocukları varsa onlara yansıtmamalılardır.
